Category: Skipulag

Skipulagið á Blikastaðalandi

Posted on by Halla Karen Kristjánsdóttir

6. febrúar, 2025

Rétt fyrir sveitastjórnarkosningar 2022 var undirritaður samningur við landeiganda Blikastaðalands um uppbyggingu á svæðinu.
Á þessum þremur árum sem liðin eru hefur mikil vinna átt sér stað við hönnun og greiningu á umhverfisáhrifum sem byggðin mun hafa fyrir hverfið. Rík áhersla hefur verið lögð á þætti eins og skuggavarp, birtuskilyrði, hljóðvist og loftgæði ásamt umferðargreiningum. Nú stendur yfir kynning á deiliskipulagi 1. áfanga Blikastaðalands á vinnslustigi. Hægt er að senda inn athugasemdir til 10. febrúar.

Íbúðabyggð á milli fells og fjöru 
Blikastaðaland er mjög fallegt og veðursælt land þar sem áhersla verður á að flétta saman náttúru og mannvænt bæjarhverfi. Íbúðabyggðin verður tengd með grænum geirum sem tengist vel göngu- og hjólreiðastígum. Hér eru mikil tækifæri til að byggja framsýnt hverfi sem hentar ungum sem öldnum og ýtir undir breytingar á samgönguvenjum og notkun virkra ferðamáta.

Breyttar samgönguvenjur
Það þarf að horfa til framtíðar, og ég veit að margir, eins og ég, hafa vanist því að fara nánast allt á bíl. Við sjáum ekki fyrir okkur að fjölskylda eigi bara einn bíl eða jafnvel engan. En staðreyndin er að við þurfum að hugsa öðruvísi ef við ætlum ekki að vera föst í bílaumferð alla daga. Bílum í umferðinni fjölgar að meðaltali um 70 í hverri viku og það þarf engan sérfræðing til að sjá að það verður fljótt ófremdarástand. Borgarlína mun ekki leysa allan vandann, en hún er hluti af lausninni.

Við þurfum að sporna gegn þeirri venju okkar að vera nánast alltaf ein á bíl. Þið getið ímyndað ykkur hvernig ástandið verður eftir 20 ár ef við höldum uppteknum hætti. Fyrir utan lýðheilsuleg áhrif! Unga fólkið hugsar margt hvert öðru vísi en við miðaldra fólkið. Það er t.d. ekki eins algengt og áður var að bílprófið og bíllinn væru komin í hús á 17 ára afmælisdaginn. Það er dýrt að kaupa og reka bíl og þau vita að það er ýmislegt annað hægt að gera við þá fjármuni.
Áætlað er að Borgarlína komi til okkar árið 2033, og samkvæmt samningum um uppbyggingu hennar er það forsenda að vera með þétta byggð íbúða og þjónustu í kringum hana. Blikastaðahverfið er einmitt skipulagt þannig að fólki er gert kleift að fara flestra sinna erinda gangandi eða hjólandi.

Ungt fólk og húsnæðisþarfir 
Sumir upplifa tilhugsun um þéttari byggð á neikvæðan hátt en sannleikurinn er sá að til að uppfylla þörf samfélagsins fyrir íbúðir og fjölbreyttara húsnæði þá verðum við að nýta landið og innviðina betur en gert var áður fyrr. Þetta þýðir ekki sjálfkrafa að lífsgæði fólks verði minni.

Þegar vinnslutillagan er skoðuð sést að hugað er að þáttum eins og skuggavarpi og birtustigi íbúða. Fjölbýlishúsin brotin upp í mismunandi hæðir til þess að létta yfirbragðið. Þannig að það verði ekki eins og einhver múr. Framboð minni íbúða er allt of lítið hér í Mosfellsbæ og því miður staðreynd að margt ungt fólk hefur þurft að flytja héðan og í önnur bæjarfélög þvert á sínar vonir um að stofna heimili í sínum heimabæ.

Í Blikastaðahverfinu verður blönduð byggð þar sem fólk hefur val um að kaupa minni íbúðir í fjölbýli eða vera í sérbýli og íbúar hafa val um að nýta vistvæna ferðamáta og sækja verslun og þjónustu í nærumhverfinu. Það er auðvitað val líka að búa í eldri hverfunum þar sem er stærra húsnæði og lóðir. Eitt hentar ekki öllum og fólk þarf að hafa val.
Það er gott að búa í Mosfellsbæ og það verður áfram gott að búa í Mosfellsbæ.

Halla Karen Kristjánsdóttir formaður bæjarráðs og bæjarfulltrúi Framsóknar

Hverjir munu búa á Blikastaðalandi?

Posted on by Aldís Stefánsdóttir

Aldís Stefánsdóttir skrifar 22. janúar 2025 21:00

Lögð hefur verið fram til kynningar deiliskipulagstillaga á vinnslustigi um uppbyggingu á Blikastaðalandi í Mosfellsbæ. Tillagan er líkt og kemur fram í yfirheiti hennar á vinnslustigi en þannig er gengið lengra en lög gera ráð fyrir í lýðræðslegu skipulagsferli. Tillagan kemur fram í kjölfar, og í samræmi við, uppbyggingarsamning sem gerður var milli Mosfellsbæjar og landeiganda Blikastaðalandsins í maí 2022. Til að setja hlutina aðeins í samhengi þá hefur umræða um uppbyggingu á Blikastaðalandi staðið yfir í áratugi. Þetta fallega svæði hefur farið á milli eigenda og oft skapað deilur vegna verðmætis. Rammaskipulag á Blikastöðum var lagt fram upphaflega fyrir 20 árum. En síðan hefur margt – ef ekki flest – breyst.

Uppbygging á Blikastaðalandi er mikilvægur hluti af íbúðaframboði á höfðuborgarsvæðinu sem mikið hefur verið rætt um á síðustu misserum. Á svæðinu er nú gert ráð fyrir því að byggðar verði um 3500 íbúðir þannig að um þriðjungur íbúa í Mosfellsbæ mun búa þar þegar hverfið verður fullbyggt.

Búið er að skipta svæðinu upp í þrjá áfanga og þær tillögur um deiliskipulag fyrsta áfanga sem hafa verið lagðar fram –á vinnslustigi – verða ekki lagðar fram fullunnar fyrr en í fyrsta lagi í haust. Þá mun fara fram hefðbundið samráðsferli samkvæmt skipulagslögum. Þegar skipulag hefur verið samþykkt og gengið frá öllum lausum endum er ljóst að uppbygging á Blikastaðalandi mun taka að minnsta kosti 15 ár.

Það felst mikil ábyrgð í því að brjóta nýtt land undir byggð og líka mikil tækifæri að geta hannað heilt hverfi frá grunni. Hverfi sem mun þjóna íbúum framtíðarinnar. Við þessa vinnu þarf að taka tillit til þarfa íbúa svæðisins eins og þær eru í dag en fyrst og fremst er byggt til framtíðar og leitast við að taka mið af því samfélagi sem við munum búa í eftir 20 ár. Það þarf að tryggja að verkefnið sé eins sjálfbært og auðið er og gangi ekki um of á gæði umhverfis og þjónustu þeirra sem búa í Mosfellsbæ í dag. Það er þó ljóst að umfangið er slíkt að það mun að sjálfsögðu breyta bæjarbragnum og þeirri þjónustu sem hér er að fá – vonandi til hins betra.

Talsvert hefur verið rætt um þéttleika byggðarinnar sem tillagan felur í sér. Það er áskorun að rýna í skipulag og reyna að sjá fyrir sér hvernig götur og hús munu raunverulega líta út fullbyggð og hvernig gæði umhverfisins verður í raun og veru. Eitt er allavega víst en það er að þetta hverfi verður ekki byggt eins og gömlu hverfin í Mosfellsbæ. Enda aðrar forsendur uppi nú, bæði þegar kemur að kostnaði og líka þegar kemur að þörfum íbúa – þörfum íbúa framtíðarinnar – sem munu búa á svæðinu.

Ein leið til að átta sig á því hvort svæði er of þétt eða nógu þétt er að bera það saman við önnur svæði. Það liggur beinast við að bera uppbyggingu á Blikastöðum saman við uppbyggingu á Keldnalandi. Þessi svæði liggja nálægt hvort öðru og munu verða borin saman. Sú tillaga sem unnið er með við skipulag á Keldnalandinu gerir ráð fyrir 5700 íbúðum. Keldnaland er 20% stærra landsvæði en Blikastaðir eða tæpir 117 hektarar. Heildar uppbyggingarmagn á Keldnalandi er þó um 80% meiri.

Förum við úr sveit í borg?

Ungt fólk í dag og kynslóðin sem er að koma inn á vinnumarkaðinn núna er með aðrar hugmyndir og aðrar áherslur en voru uppi þegar eldri hverfi í Mosfellsbæ voru byggð. Hvernig hverfi vill þetta fólk byggja? Ef það á að spyrja einhvern þá ætti að spyrja þau. Ef ég á að setja mig að einhverju leiti inn í þeirra hugarheim þá held ég að einhver myndu að minnsta kosti svara því til að þau vilji einfaldlega eiga kost á því að kaupa sér fasteign og flytja að heiman.

Unga fólkið á höfuðborgarsvæðinu hefur stækkað radíusinn og kemur sér í meira mæli fyrir í nágrannasveitarfélögum eins og Akranesi, Hveragerði og Þorlákshöfn. Það er nákvæmlega það sem fólk fyrir 40 árum gerði þegar það flutti í Mosfellsbæ. Verðmiðinn hefur þar langmest áhrif. Þau eru ekki að flytja úr Mosó á Akranes af því að þar eru meiri rólegheit. Þau fara af því að þau fá meira fyrir peninginn og fasteignaverð á höfuðborgarsvæðinu – sem Mosfellsbær tilheyrir – er of hátt.

Það er ekki hægt að hanna ný hverfi á Blikastaðalandi eða Keldnalandi með þarfir fólks í huga eins og þær voru fyrir 40 árum síðan þegar mikil uppbygging var í Holtum og Teigum. Eða fyrir 30 árum þegar Hlíðar og Tangar voru í uppbyggingu. Þá var land ekki verðlagt með þeim hætti sem það er í dag. Fólk fékk úthlutuðum lóðum og byggði sér hús eða verktakar fengu lóðir og byggðu hús fyrir fólk. Stórar fjölskyldur komu sér fyrir í Mosfellsbæ og hér hefur verið gott að ala upp börn – og vera barn. Þannig verður það að sjálfsögðu áfram. Líka fyrir nýju íbúana á Blikastaðalandi. En þeir hafa aðrar þarfir. Fjölskyldur eru að minnka. Við erum að eignast færri börn og fjölskylda í dag er mun fjölbreyttari eining en fjölskyldan var fyrir 30 árum. Fólk kýs í meira mæli að búa eitt og eins og talsvert hefur verið rætt undanfarið þá er þjóðin að eldast. Þetta býr til þarfir fyrir minni íbúðir þar sem fleiri deila kostnaði fyrir landið og innviðina.

Þá komum við að verðmiðanum. Hvernig fólk á að geta búið á Blikastaðalandi? Ungt fólk sem er að hefja búskap, eldra fólk sem vill minnka við sig, allskonar fólk er það ekki? Þétting byggðarinnar og fjöldi húsa mun hafa mikið um það að segja. Ekki bara vegna fjölbreytni í húsakosti heldur einnig út af verði. Því færri íbúðir sem við byggjum á svæðinu því dýrari verða þær. Það er bara rekstrarleg staðreynd. Það þarf að byggja upp alla innviði og það skiptir máli hvað íbúðirnar eru margar til að greiða fyrir þá innviði.

Byggð á Blikastaðalandi mun að sjálfsögðu ekki hafa áhrif á þéttleika þegar byggðra hverfa í Mosfellsbæ. En umfang verkefnisins gerir það að verkum að þau sem að þessari ákvarðanatöku koma verða að stefna að eins mikilli sjálfbærni þessa hverfis eins og unnt er. Nútímakröfur og framtíðarkröfur gera það að verkum að byggðin þarna verður þéttari en þau hverfi sem þegar eru byggð. Hún verður hinsvegar lágreist og græn og þannig í samhengi við aðra byggð í bænum. Í flestu samhengi myndi ég telja að við eigum áfram eftir að upplifa að Mosfellsbær er sveit í borg – en bæði sveitin og borgin eru að breytast og þurfa að þróast til framtíðar til að við getum boðið börnunum okkar upp á að njóta gæða umhverfisins á sinn hátt – eins og við gerðum á sínum tíma.

Höfundur er bæjarfulltrúi Framsóknar í Mosfellsbæ.

Greinin birtist á visir.is